Waarom is er bij ons in Nederland al zo lang een tandartsentekort? Toen ik bijna 20 jaar geleden aan mijn opleiding begon was dit al een probleem en nu nog steeds. Ik ben benieuwd wanneer het moment komt dat we eindelijk voldoende tandartsen hebben. Is dat als de monden gezonder zijn? Als alle taken goed herschikt zijn? Als er meer opleidingsplekken zijn? Maar zijn we dan tevreden, of is de behoefte aan mondzorg dan groter geworden waardoor er toch weer tekorten zijn?
Nog nieuwsgieriger ben ik of het tandartsentekort wereldwijd ooit minder gaat worden. Ik las recent op de website van de WHO dat een absurd percentage van wel 65% van de wereldbevolking geen enkele toegang tot enige vorm van mondzorg heeft, dat is 2 op de 3 mensen! En dat terwijl er geschat wordt dat er 3,6 miljard medemensen op onze aardbol rondlopen met mondgezondheidsproblemen.
Neem bijvoorbeeld Guinee, het land waar ik nu als vrijwilliger werkzaam ben. Daar lees ik over een tandarts-patiëntratio van 1 tandarts voor 200.000 patiënten. In Nederland is die ratio globaal genomen 1 op 2.000. Stel je voor dat morgen je patiëntenbestand 100 keer zo groot zou zijn als vandaag, en dat je 100 keer zo veel pijnklachten zou moeten behandelen. Zulke getallen duizelen mij. Over tekorten gesproken.
Patiënten in de rij voor tandheelkundige behandeling (Beeld: Mercy Ships)
Ik weet wel: het is een beetje te makkelijk om overal de dooddoener ”wees tevreden, het kan altijd erger” te gebruiken. Toch helpen deze internationale getallen mij om onze eigen problematiek in perspectief te zien. Zo kijk ik met andere ogen naar alles wat we hier in Nederland wel hebben. Bijvoorbeeld ons Capaciteitsplan Eerstelijns Mondzorg, heerlijk overzichtelijke getallen en prima uit te werken oplossingen.
Als het verleden iets zegt over de toekomst, dan zal het vast veel tijd kosten voordat het tekort aan tandartsen in Nederland naar tevredenheid is opgelost. Er lijken stappen in de goede richting te worden gezet. En tegelijkertijd ga ik voor die stip op de horizon met mondzorg voor ieder mens!
Marijke Westerduin, tandarts en vrijwilliger bij Mercy Ships, zal de komende periode elke maand een column schrijven voor het NTVT. Marijke is in 2007 afgestudeerd als tandarts aan het Radboud UMC. Daarna heeft zij als tandarts in de algemene praktijk en in een kindertandheelkundige kliniek gewerkt. Naast de algemene praktijk heeft Marijke ook 7 jaar als docent gewerkt aan de opleiding tandheelkunde van het Radboud UMC. In het verleden heeft Marijke, via Mercy Ships, 7 maanden als tandarts gewerkt in Togo en kortstondig in Zambia en Guinee. Momenteel leidt Marijke online tandheelkundestudenten op van de Gamal Abdel Nasser University in Conakry, Guinee. De bedoeling is dat Marijke voor een periode van 2 jaar vanaf het ziekenhuisschip van Mercy Ships vrijwillig aan het werk zal gaan als Lead Dentist in West-Afrika. Vanwege de coronapandemie is dit uitgesteld. Marijke zal daar werken aan haar droom: de toegang tot mondzorg in West-Afrika verbeteren. Marijke neemt jullie de komende maanden graag mee in wat zij meemaakt en wat haar gedachten daarbij zijn.
Deze column werd gepubliceerd op de website van het Nederlands Tijdschrift voor Tandheelkunde op 20 mei 2021