-Column- Afgelopen week had ik een spannende patiëntcasus. De behandeling zelf was niet zozeer spannend, het was vooral afwachten hoe deze aan zou slaan.
Op het schip van Mercy Ships werken deze maand 3 orthopedisch chirurgen die kinderen behandelen met ernstige vergroeide benen. Een van hen stuurt een meisje van 12 jaar naar mij door. De geplande operatie kan niet doorgaan vanwege een externe fistel onder haar kin. De arts wil niet opereren terwijl er een actieve ontsteking aanwezig is. De operatie kan maximaal 1 week uitgesteld worden. Zou dit probleem zo snel kunnen worden opgelost?
Het meisje loopt moeizaam aan de hand van haar oma de behandelkamer binnen. Ze is klein voor haar leeftijd en haar hoofd heeft een wat vreemde vorm. Haar benen staan allebei zo’n 30 graden naar binnen in een O-vorm. Ze komt verlegen over en inderdaad, onder haar kin heeft ze een geelrode, druppende fistel.
Intraoraal is een cariësvrije dentitie te zien, wel met veel plaque en gingivitis. Bij navraag blijkt het meisje thuis niet de tanden te poetsen. Ze heeft sinds 2 maanden af en toe pijn aan haar gebitselementen. Een van de onderincisieven is iets mobiel. Na de verschillende pulpatests en een röntgenonderzoek ben ik er zeker van: gebitselementen 31 en 41 hebben een parodontitis apicalis. De oorzaak is onbekend, een trauma herinnert het patiëntje zich niet.
Ik start de endo’s van beide gebitselementen. Beide pulpa’s zijn avitaal en uit een van de gebitselementen komt veel pus. De behandeling gaat redelijk goed, ik sluit de endo’s tijdelijk af en hoop van harte dat dit op korte termijn het gewenste effect gaat geven. De behandeling was sowieso nodig, maar ik blijf het toch vreemd vinden dat ze überhaupt een externe fistel heeft.
Dan bedenk ik me: zou haar orthopedische afwijking er iets mee te maken kunnen hebben? De kromme benen, de geringe lengte en de vorm van het hoofd wijzen op rachitis, een afwijking die te maken heeft met een vitamine D-tekort en een verstoorde calciumhuishouding. Dit maakt de botkwaliteit slechter. Zou dit ook effect hebben op de gebitselementen en het daaromheen liggende bot? Ik zoek het op in de literatuur en inderdaad blijkt er een relatie te zijn tussen rachitis en het vaker voorkomen van dentale problemen waaronder een dentaal abces.
Nu begint het wachten: zou de behandeling aanslaan zodat ze binnen 7 dagen alsnog de operatie kan ondergaan?
Twee dagen later controleer ik haar en is de fistel droog. Na nog eens drie dagen lijken ook de gebitselementen wat minder mobiel. Na een week wordt er bloed geprikt op ontstekingswaarden en onderzoekt de arts haar: de operatie kan doorgaan! Op zulke momenten vind ik het heel gaaf om tandarts te zijn. Straks heeft dit meisje twee rechte benen, medicatie voor haar vitamine D-tekort en een ontstekingsvrije mond! Een relatief eenvoudige behandeling maakt voor haar een enorm verschil.
Voor een indruk van een vergelijkbare patiëntcasus van een meisje met vergroeide benen, kun je deze video van Mercy Ships bekijken. Het laat zien welke invloed de aandoening heeft op het dagelijks leven en wat voor impact het maakt als dat verholpen wordt.
(Beeld: Mercy Ships)
Marijke Westerduin, tandarts en vrijwilliger bij Mercy Ships, schrijft elke maand een column voor het NTVT. Marijke is in 2007 afgestudeerd als tandarts aan het Radboudumc. Daarna heeft zij als tandarts in de algemene praktijk en in een kindertandheelkundige kliniek gewerkt. Daarnaast heeft Marijke ook 7 jaar als docent gewerkt aan de opleiding tandheelkunde van het Radboudumc. In het verleden heeft ze, via Mercy Ships, 7 maanden als tandarts gewerkt in Togo en kortstondig in Zambia en Guinee. Momenteel is ze voor een periode van 2 jaar aan het werk als Lead Dentist in West-Afrika, vanaf een ziekenhuisschip van Mercy Ships. Marijke zal daar werken aan haar droom: de toegang tot mondzorg in West-Afrika verbeteren. Dit doet ze ook door middel van haar stichting: Stichting Improve. Ze neemt jullie de komende maanden graag mee in wat zij meemaakt en wat haar gedachten daarbij zijn.
Op 16 mei 2022 verscheen een podcast over ‘Mondzorg over grenzen’ waarbij Marijke te gast was.
